19 april 2018
Het internet is niet meer gratis
Op het internet is alles gratis. Gratis email, gratis zoeken, gratis berichten sturen, gratis social media… Toch werken er duizenden mensen aan deze software en moeten de bedrijven erachter winst maken van hun aandeelhouders.
Om toch winst te maken verzamelen deze bedrijven allerlei soorten privégegevens, om deze uiteindelijk te verkopen. Die privégegevens voegen ze samen en categoriseren ze. Dat samenvoegen en categoriseren noemen we profilering.
Dat deze bedrijven aan profilering doen is natuurlijk geen verrassing, maar wat wel schokkend is, is het effect daarvan; ze zijn er namelijk erg goed in geworden. Niet alleen zijn die privégegevens miljarden waard, ook worden de systemen erachter zo slim dat ze onze mening kunnen beïnvloeden. Dat komt onder andere doordat steeds meer gewone media/kranten advertenties inkopen bij Facebook, Google en Twitter. Je krijgt dus niet alleen meer die tandpasta reclame te zien, maar ook een (betaald) nieuwsbericht over Syrische vluchtelingen. Door die profilering kunnen ze er voor zorgen dat dat nieuwsbericht precies in je straatje past en dat je bijvoorbeeld denkt: “Zie je wel, Hillary is inderdaad corrupt.” Dat bericht hoeft niet eens waar te zijn, het gaat de techbedrijven immers alleen om het geld. Bovendien is het allemaal erg moeilijk te controleren, want door die profilering zie jij weer net andere advertenties dan ik. Dat deze manipulatie effectief is hebben we gezien bij de Trump campagne en in mindere mate bij de Obama campagne.
Naast deze manipulatie hanteren vrijwel alle techbedrijven het systeem van ’liken’ en ‘volgen’, waardoor je meer ziet van de dingen die je leuk vindt. Google doet reeds geruime tijd iets vergelijkbaars met zijn zoekresultaten (ook de niet-betaalde). Jouw zoekresultaten en die van mij zijn verschillend. Die filtering leidt tot een zogenaamde filterbubbel. Een filterbubbel is het fenomeen waarbij mensen online worden omringd door gelijkgestemden en gelijkgestemde boodschappen, waardoor ze gaan denken dat hun denkbeelden heel normaal zijn. Dit leidt niet alleen tot een verstoord wereldbeeld, maar ook tot normverschuiving en extremisme.
Mijn vraag is dan ook: ‘Laten we ons nog langer door de techbedrijven manipuleren en uit elkaar drijven?’ Ik denk dat het de hoogste tijd is om onze verantwoordelijkheid te nemen. Stop met het gebruik van de producten van Facebook, Twitter en Google. Kies voor bedrijven die respect tonen voor hun gebruikers en de samenleving. Natuurlijk is dat aan het begin even lastig. En ja… dat gaat het je een paar euro per maand kosten. Maar nu je weet wat ‘gratis’ kost, kan dat het probleem niet meer zijn, toch?
() Joost van der Schee